Bank.

   Jeśli chodzi o sprawy bankowe, nie mu tu dużej filozofii. Konta dla studentów są darmowe - przynajmniej jest tak w Danske Banku, do którego należę. Współpraca z nimi idzie bardzo sprawnie, pracownicy są kompetentni i stawiają sprawę jasno. 

     Bank jest to druga instytucja, do której należy się udać zaraz po załatwieniu żółtej karty i numeru CPR, ponieważ jak już otrzymasz numer konta - możesz śmiało rozpocząć szukanie pracy. Przed wyborem banku, w którym założysz konto, polecam zrobić research, ponieważ jest sporo banków posiadających korzystne oferty np. kont oszczędnościowych. Mój wybór głównie był uzasadniony tym, że nie posiadałam jeszcze żółtej karty, była ona w drodze do mnie, dlatego konto założyłam na podstawie numeru CPR, inne banki niż Danske Banki nie były w stanie tego zrobić.

     Jestem w 90% pewna, że podczas zakładania konta, pani w okienku zaproponuje Ci kontakt z ubezpieczycielem. Owszem, możesz z tego skorzystać, ale jest to za dodatkową opłatą. Będą oferować ubezpieczenie roweru/samochodu, ubezpieczenie mieszkania i dobytku oraz ubezpieczenie od wypadków (np. jak potrącisz kogoś rowerem lub ktoś potrąci Ciebie), jednak po rozmowie telefonicznej z konsultantem zdecydowałam, że nie skorzystam z ich oferty, ponieważ była ona dość droga, samochodu na dzień dzisiejszy nadal nie mam, a mieszkanie jest ubezpieczane przez właścicieli. Jeżeli chodzi o ubezpieczenie zdrowotne, to nie ma się czym przejmować, ponieważ leczenie w Danii jest za darmo, o ile posiada się żółtą kartę. Na każdej sztuce jest przypisany lekarz, adres jego gabinetu oraz numer telefonu, pod którym należy się zarejestrować.

S

Stypendium, czyli tak zwane SU.

   Z czym kojarzy Ci się stypendium?

Pierwsza myśl - stypendium przyznawane osobom wybitnym, które swoją nauką przewyższają innych uczniów. Druga - stypendium socjalne, które należy się osobom, którym zarobki nie przekraczają ustalonej kwoty lub mają nieciekawą sytuację w rodzinie.

   Otóż tutaj jest inaczej. Z tego co wiem nie przewidziano żadnego z wyżej wymienionych rodzajów stypendium. W Danii międzynarodowy student aby otrzymać stypendium musi jedynie pracować minimum 10 godzin w ciągu tygodnia (to wychodzi ok. 43 godzin w ciągu miesiąca). Zacząć jednak trzeba od znalezienia pracy. Jeżeli już masz pracę - możesz śmiało aplikować o stypendium. Lokalnie mówią na nie SU. Gdzie się kierować aby zaaplikować? TU! Należy tam wypełnić jeden formularz, wydrukować go, znaleźć jeszcze jeden formularz i również go wydrukować polecam zrobić to w języku angielskim, a nie tak jak ja - duńskim ;) Także przed Tobą dużo papierkowej roboty. Ale myślę, że warto. Wypełniając formularz internetowy zaznaczcie, że chcecie "primary tax" dostawać na SU, ja o tym zapomniałam, ale na szczęście sami mi taki przyznali, mowa tutaj o 8% podatku na stypendium. Wasz "secondary tax", czyli 37% + 8% będzie pobierany tylko z wypłaty. Jeżeli chodzi o składanie papierów, potrzebne Ci będą kopie:

1. Umowy o pracę, na której wyraźnie będzie zaznaczona data, stawka godzinowa i ilość godzin jakie będziesz przepracowywać miesięcznie.
2. Pozwolenia na pracę.
3. Formularze wydrukowane z wyżej podanej strony.
4. Payslip - czyli ostatni pasek płatniczy, jaki otrzymałeś na swoją skrzynkę eboks. (Nie martw się jeżeli jeszcze go nie dostałeś - aplikuj mimo to, a pasek doślesz później)

Jeżeli posiadasz te dokumenty możesz udać się do sekretariatu swojej szkoły, lub biura SU i oddać im papiery, podać swój CPR, a oni się wszystkim zajmą za Ciebie jeżeli chodzi o przesłanie dokumentów, późniejsza korespondencja przebiega już tylko między Tobą, a instytucją SU.
   Ogólnie cały proces aplikacji w moim przypadku trwał nie dłużej niż miesiąc - złożyłam papiery 20 kwietnia, odpowiedź, że stypendium zostało mi przyznane dostałam na początku maja, 11 maja dostałam wykaz ile pieniędzy będzie wpływało każdego miesiąca, a 12 maja dostałam pierwszą wpłatę. Z racji tego, że zaczęłam pracę w kwietniu i w kwietniu złożyłam papiery - dostałam  za dwa miesiące. Także nie dostaniecie stypendium wstecz jeżeli będzie już następny miesiąc. Także polecam aplikować od razu.
   Nawet jeżeli Twoja pierwsza wypłata SU miała miejsce w połowie danego miesiąca - kolejne będą już pod koniec miesiąca wraz z wypłatami. Instytucja SU sprawdza dogłębnie czy pracujesz minimum 43 godziny miesięcznie, jeżeli chociaż w ciągu jednego miesiąca zdarzy się tak, że tych godzin braknie - będziesz musiał zwrócić równowartość SU za ten miesiąc. Uważaj również żeby nie zrobić nadwyżki normy (ok. 80 godzin) ponieważ też będą kazali Ci zwrócić. 

   Z tego co wiem jest jakaś opcja wakacyjna, że w ciągu 6 tygodni można nie pracować, a bez przeszkód i obaw otrzymywać stypendium. Są to jedynie pogłoski, jeszcze nie doznałam tego osobiście, więc nie mogę tego w 100% potwierdzić. 

   SU będziecie dostawać tak długo, jak będziecie studentami. Jeżeli wiecie, że w jakimś miesiącu, istnieje opcja czasowego zatrzymania stypendium

   Jaka jest kwota stypendium? Zazwyczaj jest to 5-6 tysięcy koron miesięcznie (brutto).

S.

Praca.

    Praca - czy można pracować legalnie? Tak - jeżeli posiadasz żółtą kartę oraz dostałeś pozwolenie na pobyt - jak najbardziej możesz. Ja jestem tu na prawach studenta, co oznacza, że zameldowanie i pozwolenie na życie tutaj dostałam z tego powodu, że jestem studentką. 

   Jeżeli chodzi o pracę nielegalną to nie jest zbyt łatwo. Duńczycy są bardzo sprawiedliwymi ludźmi, więc u Duńczyka takiej pracy nie dostaniesz. Taką pracę można dostać jedynie u obcokrajowca. Owszem, jest wiele agencji, które oferują pracę np. na szklarniach, w szkółkach drzew, portach, stoczniach etc. Jednak jest to praca za pośrednictwem, dlatego też część wypłaty zabiera pośrednik.
      Skupmy się na pracy legalnej. Żeby dostać pracę potrzebny jest nam numer CPR, żółta karta, zaświadczenie z policji o niekaralności, oraz pozwolenie na pracę (pozwolenie na pobyt, który dostajesz w tym samym dniu, gdy będziesz wyrabiał żółtą kartę). Jak praca w Danii kształtuje się jeżeli chodzi o liczby?

• 135 dkk - minimalna stawka godzinowa;
• 5 058 dkk - kwota wolna od podatku;
• 20 000 - 30 000 dkk - średnia krajowa;
• 37 h - jest to maksymalny czas pracy w ciągu tygodnia, według prawa, między kolejnymi dniami pracy zatrudnionego musi być min. 11 godzin przerwy;
• okres rozliczeniowy zaczyna się każdego 15 dnia miesiąca, a kończy się 14 dnia następnego miesiąca (to znaczy, że pieniądze nie są wypłacane od pierwszego do ostatniego, jak to zazwyczaj wygląda w Polsce);

Podatki

   Jeżeli chodzi o podatki, to są one naprawdę wysokie. Najwyższy sięga 62%. Sporo, prawda? Prawda. Jednak istnieje również wiele ulg podatkowych, studenci płacą inny procent. Jeżeli zarobki studenta nie przekraczają kwoty wolnej od podatku, płacą oni tylko 8%, co jest całkiem w porządku. Jednak gdy wypłata przekracza tę kwotę - płacą 8% procent podatku dochodowego oraz dodatkowo 37%, co w sumie daje 45% podatku. Nie jest to mało. Jednak osobiście mogę stwierdzić, że nawet po odliczeniu takiej ilości podatku jestem w stanie opłacić wszelkie rachunki, czynsz, żyć na dobrym poziomie, nie odmawiając sobie przyjemności oraz odłożyć sobie pieniądze na przyszłość. Muszę także wspomnieć, że dostaję stypendium, o którym post pojawi się już niedługo.

Gdzie szukać pracy?

   Jeśli jesteś osobą, która ma cierpliwość - śmiało możesz chodzić po mieście z CV i wchodzić do każdego możliwego miejsca świadczącego usługi. Ja tak robiłam, po całym mieście krąży około 50 kopii mojego curriculum vitae. Jednak nikt w ciągu pięciu miesięcy do mnie nie zadzwonił.

Polecam szukać pracy na stronach takich jak https://job.jobnet.dk/CV/frontpage,  http://www.teamvikaren.dk/ oraz na grupach na facebooku, które podałam w poście na temat zakwaterowania. Warto też przejść się po miastowych hotelach i zapytać czy nie potrzebują kogoś do pomocy. Dajcie znać też swoim znajomym, że potrzebujecie pracy, może akurat coś się trafi, coś  od kogoś usłyszą i jeżeli sami nie będą potrzebowali pracy - zaoferują wam pomoc.

Ciekawostki.

   Ciekawym faktem jest to, że dzieci od 13 roku życia mogą podejmować się pracy i jest to w 100% zgodne z prawem. Co prawda ich wypłata będzie zdecydowanie niższa, ale jednak w jakiś sposób uczą się obchodzić z pieniądzem, poznają jego wartość. Myślę, że jest to celowy zabieg duńskich władz. 

  Duńczycy w pełni popierają wysokość podatków. Kilka razy byłam świadkiem wypowiedzi Duńczyka na ten temat. Wszyscy zgodnie mówią, że podatki są wysokie, jednak oni są szczęśliwi, że idąc do pracy nie widzą na ulicach ludzi cierpiących, a służba zdrowia jest całkowicie za darmo dla rezydentów. 

    Jeśli w ciągu jednego dnia pracy droga z domu do pracy i z powrotem wynosi powyżej 24 km, dostaniemy zwrot kosztów podróży. (25 - 120 km ---> 1,99 dkk za kilometr,   > 120 km - 1 dkk za km)

   Słyszałam o tym tylko raz, nie praktykuję tego i raczej nie zamierzam, ale piwo jest tutaj traktowane jak sok, (świadczyć o tym może fakt, że mój chłopak na wycieczce szkolnej dostał suchy prowiant w komplecie z puszką piwa 0,33l i było to zaoferowane przez szkołę) więc na dzień pracy pracownika przeznaczona jest jedna porcja piwa 0,33l.

S.